به گزارش سلام لردگان به نقل از پايگاه بصيرت:طبق گزارش جديد منتشر شده توسط وزارت خارجه آمريكا، رابطه طولاني‌مدت ايالات متحده با تركيه كه پيشتر بر قراردادهاي امنيتي و استراتژيك استوار شده بود، به دنبال توسعه همكاري‌هاي دپيلماتيك و اقتصادي است. "آنكارا با تغييرات نمايشي اعمال‌شده در دهه‌هاي اخير، شرايط را براي همكاري‌هاي قوي‌تر با آمريكا مهيا كرده و ماهيت اين رابطه را تغيير داده است." "استفان جي هادلي" مشاور امنيت ملي آمريكا در دولت "جورج بوش" رئيس‌جمهوري سابق آمريكا، با بيان اين نكته ادامه مي‌دهد كه واشنگتن و آنكارا اكنون به شرايط ايده‌آل همكاري رسيده‌اند. اين عضو شوراي روابط خارجي آمريكا بر اين باور است كه اكنون هر دو كشور مجبورند كه به منافع ملي هم احترام بگذارند و در اين رابطه شفاف عمل كنند. او كه معاونت تهيه گزارش اخير را بر عهده داشته است، مي‌گويد كه ما اكنون نبايد در عرصه سياست خارجي با تركيه اقدامات خارج از عرف انجام دهيم. هادلي ادامه مي‌دهد:" گزارش اخير تاكيدي بر نقش جديد و تاثيرگذار تركيه در مناسبات جهاني است و ما بايد اين تغييرات دموكراتيك را جدي بگيريم."
گفت‌وگوي او با سايت شوراي روابط خارجي آمريكا را با هم مي‌خوانيم.
* شما يكي از تهيه‌كنندگان گزارش اخير بوده‌ايد، چه عواملي در تهيه اين گزارش تاثيرگذار بوده است؟
- در ابتدا بايد گفت كه تركيه در طول 10 سال اخير به شدت تغيير كرده است. در حقيقت ما با "تركيه جديد" روبه‌رو هستيم و بايد همزمان، هم نگاه متفاوت‌تري داشته باشيم و هم تفكرات جديدتري. همچنين اين بدان معناست كه بايد روابط جديدي بين آمريكا و تركيه برقرار شود. از سوي ديگر، واشنگتن و آنكارا با همكاري با يكديگر مي‌توانند به ويژه در خاورميانه، شمال غربي آسيا و آسياي ميانه فعاليت‌هاي مهمي را انجام دهند. در نهايت نيز مي‌توان گفت كه تركيه براي پيشبرد دموكراسي با انتخاب‌هاي بي‌شماري مواجه هست كه مي‌تواند به رشد اقتصادي اين كشور نيز كمك كند؛ همان اصلاحاتي كه در 10 سال اخير شاهد اجراي آن بوديم.
* رابطه آمريكا با تركيه چه شباهت و تفاوتي با رابطه اين كشور با كشورهاي نظير چين و برزيل دارد؟
- كاملا متفاوت است، چرا كه تاريخ اين روابط شباهتي با يكديگر ندارد. تركيه در طول پنجاه يا شصت سال اخير، متحد آمريكا در ناتو بوده است. تركيه با ما در كره‌جنوبي و افغانستان همراه بوده است و اين در حقيقت همان شراكت دو كشور دموكراتيك است. در گذشته هر زمان كه مي‌خواستيم درباره تركيه صحبت كنيم، سخن ما با ارتش آغاز مي‌شد اما اكنون همه چيز تغيير كرده است. اگر تركيه به اتحاديه اروپا وارد شود، برقراري ارتباط با آنان دشوار نخواهد بود و به دليل اهميت اروپا، تركيه به يكي از شش يا هفت كشور مهم جهان تبديل خواهد شد. همين مسائل باعث شده كه براي واشنگتن، آنكارا در قياس با چين و برزيل و حتي هند شريك مهمتري محسوب شود.
* چطور مي‌توان سطح عملي روابط با تركيه را حفظ كرد، به عنوان مثال وقتي صحبت "ايران" مطرح مي‌شود، چطور مي‌توان با آنكارا وارد جدال نشد؟
- پيش از اين نيز درباره اصول حفظ چنين روابطي صحبت كرده‌ام. مشورت عميق، احترام به منافع يكديگر و پرهيز از انجام كارهاي فوق‌العاده. اگر چنين مواردي رعايت شود، ما هيچ‌گاه با تركيه حتي بر سر ايران وارد چالش نمي‌شويم. البته نگاه تركيه به ايران در طول ساليان گذشته تغيير كرده است و اكنون به دليل بحران سوريه، نمي‌توان با قطعيت در اين‌باره صحبت كرد.
* سياست آنكارا در قبال دمشق چيست؟
- سياست خارجي تركيه بر نداشتن چالش با همسايگانش استوار شده است. تركيه تاكنون تلاش كرده است كه "بشار اسد" رئيس‌جمهوري سوريه، را وادار كند كه به خواسته‌هاي مردمانش گوش دهد و بدون خونريزي و فشار اصلاحات را اجرا كند اما اسد اينگونه عمل نكرده است. تركيه و مقام‌هاي اين كشور نگران گسترش خشونت‌ها و فرار مهاجران سوري به مرزهاي تركيه هستند. آنكارا در طول يك سال گذشته سعي كرد كه اسد را متقاعد به كناره‌گيري كند، از اپوزيسيون حمايت كرد و همين مسائل آنكارا را در كنار اروپا و واشنگتن قرار داد.
* در گزارش اخير از تركيه به عنوان يكي از "كشورهاي بانفوذ در اتفاق‌هاي پس از بهار عربي" ياد شده است. تركيه چه تفاوتي با عربستان و قطر دارد؟
- كشورهاي درگير بهار عربي مانند مصر، ليبي و تونس به تركيه نگاه مي‌كنند و حزب "عدالت و توسعه" براي آنان نمونه‌اي خوب سياسي است. در حقيقت اين حزب مي‌تواند موتور اصلاحات دموكراتيك و شكوفايي اقتصادي براي آنان باشد و همچنان تركيه از اين كشور‌ها حمايت مي‌كند. اكنون رهبران جديد به دنبال بهبود اوضاع اقتصادي خود، اشتغال جوانان و ساختن كشور‌هاي‌شان هستند و در اين مسير تركيه الگوي مناسبي است؛ در حالي كه عربستان و قطر نمي‌توانند الگويي براي آنان باشند. * همانطور كه در گزارش اخير عنوان شده، فضاي سياسي تركيه در حال اسلامي شدن است و سكولار‌ها در هراسند كه از صحنه سياسي خارج شوند. تركيه چگونه با اين چالش برخورد خواهد كرد؟
- يكي از موارد لذتبخش در اين گزارش، اين نكته است كه تركيه اكنون بسيار دموكرات‌تر و شكوفا‌تر از گذشته است و نقش اين كشور در جهان بسيار پر رنگ‌تر شده است. البته كاملا نيز مشخص است كه آنكارا در اين مسير با مشكلات زيادي مواجه بوده است كه نمي‌توان آن را ناديده گرفت.به عنوان مثال در اين گزارش به محدود شدن مطبوعات، بازداشت روزنامه‌نگاران و ادامه سخت‌گيري‌ها در ارتش اشاره شده است. البته رهبران تركيه از اين فرصت براي اجراي عميق‌تر قانون اساسي اين كشور به منظور پيشبرد دموكراسي استفاده مي‌كنند. پس تا مدامي كه حزب عدالت و توسعه بر روي كار است، مي‌توان گفت كه تمامي احزاب در صحنه سياسي باقي خواهند ماند. در حقيقت در اين گزاش سعي شده است كه اتفاق‌ها در تركيه در طول 10 سال اخير بررسي شود اما در آن به چالش‌هاي سياسي كه آنكارا با آن درگير است، پرداخته نشده است. رسيدن به دموكراسي، پايان يك دولت نيست. ايالات متحده بيش از 200 سال است كه در اين مسير در حال سفر است. تركيه نيز در اين سفر، مسير خود را انتخاب كرده است چرا كه آنان اكنون براي خود و به تنهايي تصميم مي‌گيرند. گزارش ما بر اين نكته تاكيد مي‌كند كه تركيه بايد از اين فرصت بهترين بهره را ببرد.
* "استفان هادلي": وضعيت كنوني در تركيه براي آمريكا بسيار لذتبخش است!
* "استفان هادلي": تركيه همواره عضو ناتو و متحد آمريكا بوده و در مسائل مهم منطقه‌اي همراه آمريكا عمل كرده است
* عضو شوراي روابط خارجي آمريكا: نگاه تركيه به ايران بويژه با توجه به بحران سوريه تغيير كرده است
* تركيه در يكسال اخير از مخالفان دولت سوريه حمايت كرده و همين مسأله، آنكارا را در كنار اروپا قرار داده است
* عضو شوراي روابط خارجي آمريكا: حزب عدالت و توسعه تركيه براي كشورهاي درگير بهار عربي، نمونه مناسبي است. در حقيقت اين حزب مي‌تواند موتور اصلاحات دمكراتيك براي آنان باشد